Antrenör; takımına saha içinde ve dışında liderlik eden, doğrudan iletişime açık olan, takımın bütünlüğü kadar bireyin önemini kavramış kişidir. Antrenörün takımından beklentisi olduğu kadar takımın da ondan beklentileri mevcuttur. Bu beklentilerin de üstünde takımın ortak hedefleri vardır. Böylece sağlıklı süregelen bir iletişim, takım lideri ve üyelerinin birbirini açıkça ve hatasız anlaması konusunda büyük bir öneme sahiptir.

Oyuncunun psikolojisinin saha üzerindeki performansına etkisi çok büyüktür. Her bireyin psikolojik durumu bir araya geldiğinde sağlıklı ve güçlü bir takım psikolojisinin, takımın bütüncül performansına etkisi çok daha büyük olacaktır. Fakat öncelikle antrenör ve takım bireylerinin aralarında açık, dolaysız ve net bir iletişim kurmaları ve bu sayede birbirlerinin hedef, değer ve yargılarını anlamaları çok önemlidir. Tarafların birbirlerini daha yakından tanımaları, birbirlerinden olan beklentilerinin anlaşılması ve bu beklentilere cevap alınması, takımın uyum ve görev bilinç düzeyini daha da yükseltecektir.

Antrenörün takım ve oynanan basketbol üzerinde etkin bir şekilde gözlem yapabilmesi, oyunculardan ve oyun atmosferinden gelen geri bildirimlere açık olması, takımın ve oyuncu bireylerin gelişiminde büyük paya sahiptir. Bu bildirimler antrenöre saha içinde ve dışında, oyuncunun hem bireysel hem de takım oyunu düzeyinde gelişmesi için nasıl bir yol izlenmesi gerektiği, alınması gereken aksiyomlar ve ortak hedefe yakınlık tayini açısından önemli ipuçları taşımaktadır.

Bazı takım antrenörleri, bireysel gelişim antrenörleri, mentörleri veya spor psikologlarından destek alabilmektedir. Fakat her kulüp bu desteği karşılayamayabilir. Bu desteğe sahip olsa da olmasa da antrenörler, birçok alanda kendilerini geliştirmeli ve edindiği bilgileri takıma en verimli şekilde uygulayabilmelidir. Örneğin; çocuk bireylerle çalışan antrenörlerin pedagojik formasyon eğitimi alması, doğru iletişim ve yaklaşım açısından önem teşkil eder.

Elbette kişilerin karakterine ve duruma göre benimsediği birçok antrenörlük tarzı mevcuttur. Ama yapılan bazı araştırmalar doğrultusunda, takım oyuncularına ödül-ceza yönteminden çok doğru şekilde teknik eğitim ve desteğin sağlanması, yapılan hataların üstünde durulması ve gelişimlerine odaklanılması yaşı küçük oyuncular tarafından daha çok tercih edilmektedir. Diğer yandan antrenörün katı bir görev sorumluluğu taşıması yerine daha ılımlı, pozitif ve iletişim odaklı olması ve içsel motivasyonlarını oyunculara aktarması, oyuncular açısından öncelikli olabilmektedir. Fakat antrenörlük tarzı konusundaki beklentiler sporcuların yaş seviyelerine ve cinsiyete göre değişebilmektedir.

Sonuç olarak; antrenörün çalıştığı takımın birey ve grup bazında karakteristik özelliklerine hakim olması, bu doğrultuda sağlıklı bir iletişim kanalı oluşturması ve değişken durumlara açık olup takım adına en verimli olabilecek kararları vermesi takımın ortak bir hedefe yürüme ve bütünlüğünü koruma açısından elzem noktalardır. Buna göre, antrenör takım içerisindeki işbirliğini arttırabilir, oyun gücü ve kalitesini zirveye taşıyabilir.

REFERANS

  1. Demir, A. , Bayazıt, B. & Çolak, S. (2019). Beşiktaş Jimnastik Kulübü Basketbol Altyapı Takımları Antrenörlerinin Liderlik Özelliklerinin Belirlenmesi. OPUS International Journal of Society Researches , 13 (19) , 1600-1619 . DOI: 10.26466/opus.577979
  2. Şahin, S., Kaya, B., Bastık, C., Donuk, B.(2011). Türkiye kadın basketbol takımlarındaki sporcu, antrenör ve yöneticilerinin iletişimsel yapısının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 30 – 41.
  3. Yıldız, M. (2021). 14-16 Yaş Basketbol Oynayan Genç Sporcuların Tercih Ettikleri Antrenör Davranışları. Spor Eğitim Dergisi , 5 (1) , 13-21 https://dergipark.org.tr/en/pub/seder/issue/59585/831628